Het Philips van Kleefbolwerck (anno 1509)

Graafwerkzaamheden in de periode 2011-2014 hebben aan het licht gebracht dat binnen het terrein van het aarden bastion Famars (1621) omvangrijke restanten van een oudere voorganger zijn gelegen. Aanvankelijk werd het als een rondeel aangemerkt. Het blijkt echter een bolwerck naar oud-Italiaans model te zijn. Dendrochronologisch onderzoek heeft uitgewezen dat het bolwerck uit 1509 stamt.

Het bolwerck bestaat uit stenen ruimten, overdekt met aarde, teneinde de muren te beschermen tegen kanonvuur. Het vestingwerk bestaat uit twee geschutskelders, twee kazematten met in het midden een grote ovale verblijfsruime, waarvan de ingang reeds in 1987 werd blootgelegd. Het geheel was grotendeels omgeven door een ter plaatse niet meer herkenbare (stads)gracht.

Ten tijde van de aanleg van het vestingwerk was Philips van Kleef de baas in de soevereine heerlijkheid Land van Ravenstein. Hij leefde van 1456-1528 en noemde zich van 1492 tot zijn dood ‘heer van Ravenstein’. Van 1499 tot 1506 was hij tevens gouverneur van Genua, zodat aannemelijk is dat hij in Italië de inspiratie opdeed voor de vernieuwing van de fortificatie van Ravenstein. Teneinde het vestingwerk te onderscheiden van het bastion Famars heeft de ontdekker gekozen voor de naam ‘Philips van Kleefbolwerck’.

Het bolwerck is in de jaren 2011-2016 herkenbaar en beleefbaar gemaakt. Als zodanig is het uniek in Nederland.

De situatie rond 1509: Philips van Kleefbolwerck

De situatie rond 1621: bastion Famars